Odmiana rzeczownika
Rzeczownik odmienia się przez przypadki i liczby. W języku polskim mamy siedem przypadków: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik, wołacz. Każdy z tych przypadków odpowiada na inne pytania. Dodatkowo możemy posiłkować się czasownikami, które podaliśmy w nawiasie.
Mianownik |
kto, co? |
|
Dopełniacz |
kogo, czego? (nie ma) |
|
Celownik |
komu, czemu? (przyglądam się) |
|
Biernik |
kogo, co? (widzę, lubię) |
|
Narzędnik |
(z) kim, czym? (jestem, jadę) |
|
Miejscownik |
(o) kim, czym? (myślę) |
|
Wołacz |
och! |
|
Na przykład w zdaniu Na stole leżą książki. rzeczownik stół występuje w miejscowniku liczby pojedynczej (na czym leżą książki? na stole ⭢ o czym myślę? o stole), zaś rzeczownik książki występuje w mianowniku liczby mnogiej (co leży na stole? książki)
Odmiana rzeczownika w liczbie pojedynczej
Mianownik |
kto, co? |
słoń, krowa, jajko |
Dopełniacz |
kogo, czego? |
słonia, krowy, jajka |
Celownik |
komu, czemu? |
słoniowi, krowie, jajku |
Biernik |
kogo, co? |
słonia, krowę, jajko |
Narzędnik |
(z) kim, czym? |
słoniem, krową, jajkiem |
Miejscownik |
(o) kim, czym? |
słoniu, krowie, jajku |
Wołacz |
och! |
słoniu, krowo, jajko |
Odmiana rzeczownika w liczbie mnogiej
Mianownik |
kto, co? |
słonie, krowy, jajka |
Dopełniacz |
kogo, czego? |
słoni, krów, jajek |
Celownik |
komu, czemu? |
słoniom, krowom, jajkom |
Biernik |
kogo, co? |
słonie, krowy, jajka |
Narzędnik |
(z) kim, czym? |
słoniami, krowami, jajkami |
Miejscownik |
(o) kim, czym? |
słoniach, krowach, jajkach |
Wołacz |
och! |
słonie, krowy, jajka |
W języku polskim występują również rzeczowniki nieodmienne, np. kakadu, kiwi, tofu, bikini, boa, safari, zoo, awokado.
Rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na -um odmieniają się tylko w liczbie mnogiej. Porównaj:
Wczoraj byliśmy w Muzeum Narodowym., ale: Mój dziadek pracował w kilku muzeach.
Chcę iść do liceum ogólnokształcącego., ale: Do liceów zgłosiło się wielu kandydatów.
Do najpopularniejszych należą:
muzeum, centrum, liceum, archiwum, sanatorium, akwarium, sanktuarium, forum, kolegium, hospicium, planetarium, stypendium.
Rzeczowniki oko i ucho mają różną odmianę w liczbie mnogiej w zależności od znaczenia.
Czy wiesz, że?
Odmianę rzeczownika nazywamy deklinacją.
Zamknij