Pisownia spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych

Głoski można podzielić ze względu na sposób ich wymawiania na:

dźwięczne – wszystkie samogłoski i część spółgłosek, które powodują drganie wiązadła głosowego w trakcie ich wymawiania, np. b, g, w.
bezdźwięczne – niektóre spółgłoski niewymagające drgania wiązadła głosowego w krtani podczas ich wymawiania, np. p, k, f.

W języku polskim często możemy zauważyć, że wymowa danego wyrazu różni się od jego zapisu. Dzieje się tak m.in. z powodu upodobnienia pod względem dźwięczności, które zachodzi między spółgłoskami.

Rodzaje upodobnienia

udźwięcznienie następuje wtedy, gdy spółgłoska bezdźwięczna staje się dźwięczną pod wpływem sąsiedniej głoski dźwięcznej, np. jakże [jagże];
ubezdźwięcznienie następuje wtedy, gdy głoska dźwięczna staje się bezdźwięczna pod wpływem sąsiedniej spółgłoski bezdźwięcznej, np. ławka [łafka].

Rodzaje ubezdźwięcznienia

postępowe: przygoda [pszygoda] – rz jest spółgłoską dźwięczną, jednak znajduje się po bezdźwięcznym p. Bezdźwięczność p postępuje i obejmuje następną głoskę.
wsteczne: huśtawka [huśtafka] – w jest spółgłoską dźwięczną, jednak znajduje się przed bezdźwięcznym k. Bezdźwięczność k sięga wstecz do poprzedniej głoski i sprawia, że ona też staje się bezdźwięczna.