W liczbie pojedynczej wyróżniamy trzy rodzaje rzeczownika:

Rodzaj męski

Mają go zazwyczaj istoty (ludzie i zwierzęta) płci męskiej, np. strażak, uczeń, pies, a także wyrazy nazywające przedmioty i zjawiska, np. wazon, księżyc.

Wyrazy rodzaju męskiego zazwyczaj kończą się na spółgłoskę, np. policjant, królik, banknot, ale mogą również kończyć się na samogłoskę a, np. mężczyzna, okulista, artysta.

Rodzaj żeński

Mają go zazwyczaj istoty (ludzie i zwierzęta) płci żeńskiej, np. mama, nauczycielka, lwica, a także wyrazy nazywające przedmioty i zjawiska, np. klawiatura, łódź.

Wyrazy rodzaju żeńskiego zazwyczaj kończą się na samogłoskę a lub i, np. babcia, kotka, sprzedawczyni, ale mogą również kończyć się na spółgłoskę, np. miedź, miłość.

Rodzaj nijaki

Mają go najczęściej istoty (ludzie i zwierzęta) młode, np. niemowlę, szczenię, a także wyrazy nazywające przedmioty i zjawiska, np. okno, pole, muzeum. Rodzaju nijakiego są również rzeczowniki odczasownikowe, np. granie, malowanie.

Wyrazy rodzaju nijakiego zazwyczaj kończą się na o, e/ę lub um, np. biuro, dziecię, technikum.

Uwaga! Niektóre rzeczowniki mogą mieć dwa rodzaje, w zależności od znaczenia, np. boa w znaczeniu wąż jest rodzaju męskiego, zaś boa w znaczeniu szal jest rodzaju nijakiego.

W przypadku niektórych wyrazów zapożyczonych, takich jak show czy kakadu, określenie rodzaju nierzadko sprawia trudności. W razie wątpliwości warto zajrzeć do słownika lub poradni językowej.