Spółgłoski twarde to spółgłoski, które charakteryzują się tym, że podczas ich wymawiania środek języka nie unosi się do podniebienia. Spółgłoski twarde to np. b, c, cz, d, f, g, h, k, ł, m, n, p, r, z, ż.

Wymawiając spółgłoski miękkie, unosimy środek języka do podniebienia. Zapisujemy je na dwa sposoby: za pomocą kreski nad daną literą, np. buźka, córeńka, bądź za pomocą litery i, np. buzia, córunia. Spółgłoski miękkie to: ś, ń, ć, ź, dź oraz j (oraz ich odpowiedniki z i, czyli si, ni, ci, zi, dzi.).

Spółgłoski zmiękczone to takie, podczas wymawiania których słyszymy zmiękczenie, ale w ich zapisie nie ma kreski, np. maki, mina. W zapisie fonetycznym zmiękczenie oznacza się apostrofem, np. diament – d’ament.