Matematyka
Język angielski
Informatyka
Język niemiecki
Umiemy to
Ortografia
Interpunkcja
Części mowy
Wypowiedzenie, zdanie, części zdania
Słowotwórstwo
Słowa i ich znaczenie
Sylaby, głoski, litery
Czytanie
Literatura
Wypowiedź pisemna, korekta tekstów
Język polski dla obcokrajowców
Decydowanie
Dyktanda
Memory
Wpisywanie
Analizy
Segregowanie
Pytania
Przecinki
Układanie w kolejności
Korektor
Dowcipy
Czytanie ze zrozumieniem
Słowa w zdaniach
Potworki
Drużynówka
Wyścigi
Analizy
Przedrostek, temat, przyrostek, końcówka
Przedrostek, temat, przyrostek, końcówka
Wyraz podstawowy – wyraz, od którego tworzono wyrazy pochodne za pomocą formantów (szkoła – szkolny, lekarz – lekarka).
Wyraz pochodny – wyraz pochodzący od wyrazu podstawowego, utworzony za pomocą formantów (kotek – kot, nauczycielka – nauczyciel).
Podstawa słowotwórcza – część wyrazu podstawowego, do której dołączono formant (kwiatek).
Formant słowotwórczy – część wyrazu dodana do podstawy słowotwórczej (kwiatek).
Rodzaje formantów
Przedrostek (prefiks) – występuje przed rdzeniem (napisać, przydomowy).
Przyrostek (sufiks) – występuje za rdzeniem (domek, malarka).
Międzyrostek (interfiks) – część wyrazu złożonego łącząca człony złożenia (listonosz, językoznawca).
Formant zerowy – występuje, kiedy wyraz powstał przez skrócenie (bielØ). Przykłady formantów
- nazwy wykonawców czynności i zawodów: -(i)ciel (nauczyciel), -ca (kierowca), -acz (gracz), -(n)ik (rolnik), -ak (śpiewak), -ent (producent), -ant (projektant), -arz (malarz), -owiec (naukowiec), -owy (księgowy), -ista/-ysta (barista).
- zdrobnienia: -ik/-yk (bucik), -ek (piesek), -ka (kawka), -ko (mieszkanko).
- zgrubienia: -sko (babsko), -ysko/-isko (psisko), -idło/-ydło (ptaszydło), -al (nochal).
- nazwy miejsc: -arnia (kwiaciarnia), -alnia (pralnia), -ownia (siłownia), -(ow)nica (piaskownica), -isko (lodowisko).
- nazwy mieszkańców: -ak (Polak), -anin (paryżanin), -czyk (Chińczyk), -ańczyk (Koreańczyk), -ik (Anglik), formant zerowy (Czech).
- nazwy żeńskie: -ka (nauczycielka), -ini/-yni (sprzedawczyni), -(n)ica (czarownica), -owa (krawcowa).
- nazwy czynności: -anie (czytanie), -enie (milczenie), -cie (szycie), formant zerowy (bieg).
- nazwy cech: -ość (miłość), -ota (głupota), formant zerowy (czerń).
- nazwy nosicieli cech: -ak (przystojniak), -ec (głupiec), -as (brudas), -ek (głupek).
- nazwy rzeczy i narzędzi: -ak (pisak), -acz (pogrzebacz), -aczka (wycieraczka), -(al)nik (grzejnik), -arka (drukarka), -alka (pralka).
Rodzina wyrazów – grupa wyrazów pochodzących od jednego wyrazu podstawowego, mająca ten sam rdzeń (góra – górka, górski, góral, pagórek, górować).
Rdzeń – główna część wyrazu zawierająca jego znaczenie, niepodlegająca odmianie (ręka), występuje we wszystkich wyrazach należących do jednej rodziny wyrazów.
Końcówka fleksyjna – końcowa część wyrazu, która podlega odmianie (książka, okno).
Oboczność (alternacja) – wymiana głosek podobnych fonetycznie.
Najczęściej występujące oboczności w języku polskim
- ą – ę (ząb – zęby)
- ó – o (stół – stolik)
- e – Ø (krew – bez krwi)
- a – e (las – w lesie)
- o – e (anioł – aniele)
- b – b’ (torba – w torbie)
- f – f’ (choreograf – o choreografie)
- g – g’ (gry – bez gier)
- k – k’ (okno – bez okien)
- m – m’ (mama – o mamie)
- n – n’ (kino – w kinie)
- p – p’ (lampa – na lampie)
- w – w’ (krowa – o krowie)
- ch – sz (mucha – muszka)
- d – dź (moda – o modzie)
- d – dz (rada – radzę)
- g – dz (noga – na nodze)
- g – ż (noga – nóżka)
- k – c (książka – w książce)
- k – cz (ręka – ręczny)
- ł – l (szkoła – szkolny)
- r – rz (wiatr – o wietrze)
- s – ś (ciasto – w cieście)
- s – sz (kosa – koszę)
- t – ć (tata – o tacie)
- t – c (zwrot – zwrócę)
- z – ź (wóz – o wozie)
Przedrostek, temat, przyrostek, końcówka (łatwe)
